Γιατί πρέπει να αποφεύγουμε να αγοράζουμε λουλούδια;
Updated: Sep 20, 2020

Ο ευκολότερος τρόπος να δείτε το χαμόγελο σε αγαπημένα σας πρόσωπα είναι να τους προσφέρετε μια ανθοδέσμη η ένα λουλούδι.Δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι ιδιαίτερο εκτός από το να πάτε σε ένα ανθοπωλείο και να πληρώσετε για αυτά τα λουλούδια. Ωστόσο,τα λουλούδια έχουν γίνει μέρος μιας τεράστιας,πολύ κερδοφόρας παγκόσμιας βιομηχανίας με μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος.

Όλα ξεκίνησαν τον 19ο αιώνα στην Αγγλία με τις Κάτω Χώρες, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου εμπορίου λουλουδιών.Η παγκόσμια βιομηχανία παραγωγής λουλουδιών αξίζει περίπου 64,5 δισεκατομμύρια ευρώ και περιορίζεται συνήθως σε κοινωνίες σε ανεπτυγμένες χώρες με διαθέσιμο εισόδημα (Newman, 2019). Τα περισσότερα λουλούδια που αγοράζονται σε τοπικά ανθοπωλεία και σούπερ μάρκετ εισάγονται. Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί κομμένων λουλουδιών είναι η Ολλανδία, η Κένυα, η Κολομβία και το Ισραήλ που καλλιεργούν ευρέως δημοφιλή λουλούδια όπως τριαντάφυλλα, ορχιδέες και γαρίφαλα (Bogash et al., 2012).

Στην Ελλάδα το 80% των λουλουδιών που στολίζουν τις τελετές μας,τα μαιευτήρια,τα σπίτια μας, που συνοδεύουν την αγάπη και τις ευχές μας,προέρχονται από εισαγωγές και μόνο το 20% από Έλληνες παραγωγούς. Τα άνθη εισάγονται κυρίως από την Ολλανδία, η οποία θεωρείται η «Μέκκα» των λουλουδιών αλλά και από την Τουρκία.Λίγες δεκαετίες πριν, η εικόνα ήταν ακριβώς η αντίστροφη: μόλις το 20% των λουλουδιών προέρχονταν από το εξωτερικό, ενώ το 80% καλλιεργούνταν στην Ελλάδα από ντόπιους παραγωγούς.Παρά τις δυσκολίες όμως και την αποχώρηση πολλών παραγωγών,αρκετοί είναι αυτοί που επιμένουν να παράγουν ελληνικά λουλούδια."Το 50% της ελληνικής παραγωγής αφορά τριαντάφυλλα και το υπόλοιπο χρυσάνθεμα,ζέρμπερες, πρασινάδες και εποχικά, π.χ, νεραγκούλες ή ηλίανθους. Στην Κύπρο η βασική αγορά προέλευσης είναι η Κένυα, την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2019 η ποσότητα των εισαγωγών από την Κένυα έφθασε τα 2.116.319 τριαντάφυλλα και η αξία τους ανήλθε στις 893.029 ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας. Ενώ η βιομηχανία παρέχει θέσεις εργασίας σε χιλιάδες ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες χώρες, υπάρχει ένα σημαντικό περιβαλλοντικό κόστος από την ανθοκομία.

Εκπομπές άνθρακα Υπάρχει σημαντικός περιβαλλοντικός αντίκτυπος που σχετίζεται με την εντατική καλλιέργεια φρέσκων λουλουδιών.Σε ορισμένες περιοχές,απαιτούνται μεγάλες εισροές ενέργειας για την ανάπτυξη των λουλουδιών στην κλίμακα που απαιτείται από τη ζήτηση των καταναλωτών. Αυτό ισχύει για τις «βόρειες» χώρες, όπως οι Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο,οι οποίες λόγω έλλειψης ηλιοφάνειας καλλιεργούν κυρίως λουλούδια σε θερμοκήπια. Αυτά τα θερμοκήπια θερμαίνονται συχνά μέσω της καύσης φυσικού αερίου και έτσι απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες CO2 (Wainwright et al., 2014). Πέρα από την παραγωγή, υπάρχει επίσης το κόστος μεταφοράς σε όλο τον κόσμο παρόλο που,όπως και με την αγορά τοπικών τροφίμων, μια αυξημένη απόσταση ταξιδιού δεν σχετίζεται απαραίτητα με τις αυξημένες εκπομπές.

Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο Cranfield στο Ηνωμένο Βασίλειο συνέκρινε το κόστος άνθρακα των τριαντάφυλλων που καλλιεργήθηκαν στις Κάτω Χώρες και την Κένυα τα οποία πωλήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, χρησιμοποιώντας ανάλυση κύκλου ζωής.Η έρευνα αποκάλυψε ότι ενώ περισσότερος άνθρακας εκπέμπεται κατά τη μεταφορά των λουλουδιών από την Κένυα στο Ηνωμένο Βασίλειο,υπήρχε πολύ υψηλότερο κόστος άνθρακα που σχετίζεται με τη φάση παραγωγής των λουλουδιών που καλλιεργούνται στις Κάτω Χώρες χάρη στην εντατική καλλιέργεια σε θερμοκήπια που απαιτούν μεγάλες εισροές ενέργειας. Για 12.000 μίσχους τριαντάφυλλου, διαπιστώθηκε ότι εκείνοι που καλλιεργούνται στην Κένυα εκπέμπουν ~ 2.200 κιλά CO2, ενώ εκείνοι που καλλιεργούνται στην Ολλανδία εκπέμπουν 35.000 κιλά CO2, που ισοδυναμούν με περίπου 3 κιλά CO2 ανά λουλούδι. Αυτό μεταφράζεται σε μια εξαπλάσια διαφορά στις εκπομπές άνθρακα σε σύγκριση με τα τριαντάφυλλα που καλλιεργούνται στην Κένυα (Williams, 2007). Επιπλέον, εκτιμάται ότι το 79% της ενέργειας που χρησιμοποιείται στη γεωργική βιομηχανία στην Ολλανδία χρησιμοποιείται για την τροφοδότηση θερμοκηπίων για κηπουρική (Lansink and Bezlepkin, 2003).

Χημική ρύπανση που προέρχεται από τη βιομηχανία κομμένων λουλουδιών
Υπάρχει μια πληθώρα περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκαλούνται από τη βιομηχανία κομμένων λουλουδιών πέρα από τις εκπομπές άνθρακα.Η χρήση φυτοφαρμάκων είναι επίσης αχαλίνωτη μεταξύ των καλλιεργητών.Τα φυτοφάρμακα είναι εχθροί μας.
Εκκρίνονται σε εδάφη και υπόγεια ύδατα και καταλήγουν στο πόσιμο νερό.Τα σπρέι παρασύρονται και μολύνουν τον αέρα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν κανόνες που εμποδίζουν τη χρήση εξαιρετικά τοξικών φυτοφαρμάκων ή / και τουλάχιστον θέτουν τα όρια στο μήκος και το μέγεθος της έκθεσης. Κάθε διαφορετικό γένος λουλουδιών προσελκύει διαφορετικά παράσιτα και έτσι εάν ένα αγρόκτημα παράγει μια μεγάλη ποικιλία λουλουδιών, το κοκτέιλ των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση ενός μεγάλου όγκου παραγωγής πιθανώς μολύνει την τοπική περιοχή προκαλώντας περιβαλλοντικά προβλήματα (Bogash et al., 2012) ).Η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων οδηγεί στην εισροή αυτών των χημικών ουσιών στο έδαφος και στη συνέχεια στα υπόγεια ύδατα, μολύνοντας τα.Μόλυνση της παροχής νερού μπορεί επίσης να συμβεί μέσω της υπερβολικής χρήσης λιπασμάτων, μειώνοντας περαιτέρω την ποιότητα του νερού. (Wainwright et al., 2014).

Ένα άλλο ζήτημα πολύ ανησυχητικό,που προκαλείται από την ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων είναι οι αρνητικές επιπτώσεις που έχουν στους επικονιαστές, γεγονός που οδήγησε σε απότομη μείωση σε είδη όπως οι μέλισσες, οι ρητίνες και άλλοι επικονιαστές. Ο ρόλος των επικονιαστών είναι η ανταλλαγή γύρης μεταξύ λουλουδιών, προωθώντας έτσι την παραγωγή φρούτων και σπόρων (Olleton et al., 2011). Ως αποτέλεσμα αυτής της στενής επαφής με τα φυτά πολλοί επικονιαστές είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις τοξικές επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων και των ζιζανιοκτόνων που ψεκάζονται στα λουλούδια για να αυξήσουν την απόδοση. Αυτό το αποτέλεσμα έχει τεκμηριωθεί ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα (Berenbaum, 2016), αλλά μόλις πρόσφατα έχει συζητηθεί ευρέως.

Ο κύριος αρνητικός αντίκτυπος της χρήσης φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων στους επικονιαστές είναι η μείωση της διαθεσιμότητας των ανθοφόρων φυτών, μειώνοντας έτσι έναν θρεπτικό πόρο για αυτά τα έντομα (Bohnenblust et al., 2016). Ως παράδειγμα της καταστροφικής επίδρασης που μπορεί να έχουν τα φυτοφάρμακα στους επικονιαστές, η χρήση νεονικοτινοειδών σε ανθισμένα δέντρα Tilia είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο περίπου 50.000 άγριων μελισσών στο Όρεγκον το 2013 (Black and Vaughan, 2013). Πολλοί επικονιαστές που σχηματίζουν φωλιά μπορούν επίσης να αποκτήσουν υψηλά φορτία φυτοφαρμάκων μέσω της χρήσης υλικών όπως φύλλα, λουλούδια και φυτικές ρητίνες για να χτίσουν τις φωλιές τους, καθεμία από τις δυνητικές πηγές τοξικών χημικών (Kopit and Pitts-Singer, 2018).

Ωστόσο, τα άνθη δεν είναι βρώσιμες καλλιέργειες και εξαιρούνται από τους κανονισμούς για τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων. Για παράδειγμα, μια τοξική χημική ουσία που είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τον άνθρωπο, το μεθυλοβρωμίδιο είναι πέντε φορές πιο καταστρεπτικό για τη στιβάδα του όζοντος από το διοξείδιο του άνθρακα και είχε χρησιμοποιηθεί τα τελευταία 40 χρόνια.Είναι το πιο αποτελεσματικό υποκαπνιστικό αέριο ενάντια σε έντομα, τερμίτες, τρωκτικά, ζιζάνια, νηματώδη και ασθένειες που μεταδίδονται στο έδαφος, αλλά είναι επίσης ένας από τους πιο αποτελεσματικούς δολοφόνους στο στρώμα του όζοντος εκεί έξω.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να εισαχθούν
Τα περισσότερα λουλούδια που αγοράζονται σε τοπικά ανθοπωλεία και σούπερ μάρκετ εισάγονται. Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί κομμένων λουλουδιών είναι η Ολλανδία, η Κένυα, η Κολομβία και το Ισραήλ που καλλιεργούν ευρέως δημοφιλή λουλούδια όπως τριαντάφυλλα, ορχιδέες και γαρίφαλα (Bogash et al., 2012). Πρέπει να προστεθεί ότι, από τη δεκαετία του 1990, η παραγωγή μετατοπίζεται αργά προς τις χώρες με καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες και χαμηλότερο κόστος εργασίας,χώρες όπως η Κένυα, η Αιθιοπία,το Εκουαδόρ και η Κολομβία και είναι τώρα οι μεγαλύτεροι παραγωγοί λουλουδιών στον κόσμο. Ωστόσο,αυτό το είδος μαζικής παραγωγής έχει γίνει σοβαρή περιβαλλοντική απειλή.

Τα λουλούδια που προέρχονται από τη Νότια Αμερική ή την Αφρική συνήθως χρησιμοποιούν έντονα συστήματα άρδευσης και ψεκάζονται με φυτοφάρμακα για να τα προστατεύουν από τα παράσιτα. Αυτά τα λουλούδια πρέπει να μεταφέρονται σε ψυγεία-δοχεία. Αυτό περιλαμβάνει ψυκτικά φορτηγά για τη μεταφορά τους από τα αγροκτήματά τους στα αεροδρόμια και τέλος, στα καταστήματα. Η διαδικασία ψύξης προκαλεί την καύση περισσότερων καυσίμων από τα φορτηγά και εκπέμπουν μεγαλύτερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Κατά μέσο όρο,τα φορτηγά ψυγεία χρησιμοποιούν περίπου 25% περισσότερα καύσιμα από εκείνα που δεν έχουν ψυγείο.Πρέπει να θυμάστε ότι τα περισσότερα φορτηγά εξακολουθούν να χρησιμοποιούν πετρέλαιο κίνησης που παράγει περισσότερους ατμοσφαιρικούς ρύπους από τη βενζίνη.Οι εκπομπές CO2 ήταν ο κύριος συντελεστής στην κλιματική αλλαγή από το πρώτο μισό του 18ου αιώνα, σύμφωνα με την Ένωση Ενδιαφερόμενων Επιστημόνων.Το κύριο πρόβλημα είναι ότι το CO2 παραμένει στην ατμόσφαιρα για χιλιάδες χρόνια (σε αντίθεση με άλλους ρύπους όπως το οξείδιο του αζώτου ή το μεθάνιο που διαλύονται σε λιγότερο από έναν αιώνα ή ακόμη και μια δεκαετία). Αυτό σημαίνει ότι εξακολουθούμε να αναπνέουμε τη ρύπανση που δημιουργήθηκε κατά τη Βιομηχανική Επανάσταση.

Τα τριαντάφυλλα είναι επίσης εύθραυστα και σχεδόν πάντα πετούν προς τις ΗΠΑ, από θερμότερα κλίματα της Νότια Αμερικής από όπου περίπου το 80% των τριαντάφυλλων προέρχεται, ενώ στην Ευρώπη εισάγονται συχνότερα από την Αφρική. Αυτό σημαίνει ότι μεταφέρονται σε φορτηγά ελεγχόμενης θερμοκρασίας και κλειδώνονται όλη τη νύχτα σε ψυγεία πριν το ταξίδι τους προς τα ανθοπωλεία του κόσμου.Σύμφωνα με το Flowerpetal.com, το οποίο προσπαθεί να περιορίσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αγορών λουλουδιών, η αποστολή των περίπου 100 εκατομμυρίων τριαντάφυλλων μιας τυπικής Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου παράγει περίπου 9.000 μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στις ΗΠΑ.

3 σεντ ανά τριαντάφυλλο για τους εργαζόμενους στις φυτείες.Στην Ανατολική Αφρική, οι μισθοί για τους εργαζόμενους στο θερμοκήπιο, οι οποίες είναι κυρίως γυναίκες, δεν είναι αρκετά υψηλοί για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες, σύμφωνα με την οργάνωση Women Working WorldWide, της οποίας η μελέτη 38.000 γυναικών που εργάζονται στη βιομηχανία λουλουδιών στην Ανατολική Αφρική έδειξε ότι ο μέσος μηνιαίος μισθός για μια Κένυα ο εργαζόμενος ήταν μεταξύ 59 και 94 δολαρίων, και μεταξύ 28 και 46 δολαρίων για τους Αιθιοπικούς ομολόγους τους. Όταν ένας καταναλωτής αγοράζει ένα τριαντάφυλλο στην Ευρώπη για 1,5 €, μόνο 0,03 € θα τα καταφέρει στις τσέπες των ανθρώπων που το μεγάλωσαν, το 2% της λιανικής τιμής. Ένα τριαντάφυλλο πωλείται στα 0,12 € ανά στέλεχος κατά την έξοδο από το αγρόκτημα. Μετά την άφιξή του στο Άμστερνταμ, αγοράζεται έναντι 0,8 € από τον πωλητή. Μεταξύ των δύο άκρων της αλυσίδας, η διαφορά κατανέμεται μεταξύ των μεσαζόντων, καθώς και η πληρωμή για τη μεταφορά, ειδικά τα αεροπορικά ταξίδια.
