Δείτε τον Gary Steiner και τον Gary Francione σε μια ομιλία για τα δικαιώματα των ζώων.
Updated: Apr 14, 2021
Τις τελευταίες δεκαετίες το ηθικό status των ζώων βρίσκεται στο επίκεντρο έντονου φιλοσοφικού διαλόγου, ο οποίος εστιάζει μεταξύ άλλων και στο ενδεχόμενο να διαθέτουν αυτά δικαιώματα.
Είναι απαραίτητο για ένα ον να έχει λογική, προκειμένου να απολαμβάνει δικαιώματα;
Αυτό το ερώτημα καλείται να απαντήσει ένας διεθνώς διακεκριμένος φιλόσοφος στον χώρο της ηπειρωτικής φιλοσοφίας, του ηθικού status και της ηθικής των ζώων,ο καθηγητής Gary Steiner, ο οποίος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του νεοσύστατου προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, (ΔΠΜΣ) Ζώα: Ηθική, Δίκαιο, Ευζωία, της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών,από τον Καθηγητή και Διευθυντή του τμήματος Κύριο Ευάγγελο Πρωτοπαπαδάκη.
Ο καθηγητής Gary Steiner, πραγματοποίησε ανοιχτή διαδικτυακή ομιλία την Τετάρτη, 16/12/2020 στην οποία συμμετείχε και ο Gary Francione.Στην παρουσίαση του ανέλυσε μια σειρά ζητημάτων που άπτονται της θέσης που πρέπει να έχει η ανθρωπότητα και ο πολιτισμός, απέναντι στο ζωικό βασίλειο, θίγοντας και το θέμα του ορισμού των δικαιωμάτων τους.Μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στον χώρο, έχει συνεργασθεί με τον Gary Francione, τον Tom Regan, και τον PeterSinger. Είναι βαθύς γνώστης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας,καλός φίλος της Ελλάδας ένας από τους πλέον ειδικούς παγκοσμίως σε θέματα φιλοσοφίας και ηθικής περί των ζώων κάτοχος της Επώνυμης Έδρας Φιλοσοφίας John Howard Harris του Πανεπιστημίου Bucknell στο Lewisburg της Pennsylvania.
Δείτε τη εδώ
Το Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΠΜΣ) Ζώα: Ηθική, Δίκαιο, Ευζωία, διοργανώνεται από το Τμήμα Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ και το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ με την υποστήριξη του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ και των Επιστημονικών Ινστιτούτων The Animals and Society Institute (ASI) και Humane Society Institute for Science and Policy της Επιστημονικής Εταιρείας The Humane Society of the United States (HSUS) και ιδρύθηκε φέτος.
Στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα έχουν επίσης προγραμματιστεί και ομιλίες των Gary Francione, Steven Best,Peter Singer και πολλών άλλων διακεκριμένων ηθικών φιλοσόφων αλλά και νομικών.
Gary Steiner
Ο προ-Σωκρατικός φιλόσοφος Ξενοφάνης είπε ότι «εάν τα βοοειδή και τα λιοντάρια είχαν χέρια ή μπορούσαν να ζωγραφίζουν με τα χέρια τους και να κάνουν έργα που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι, τα άλογα θα ζωγράφιζαν άλογα για θεούς τους και οι αγελάδες θα ζωγράφιζαν αγελάδες για θεές τους και θα έφτιαχναν το σώμα τους όπως αυτά είναι.
"Το γεγονός ότι οι Έλληνες απεικόνιζαν τους θεούς τους ως ομοιότητες των ανθρώπων αποκαλύπτει τον ανθρωποκεντρισμό τους, την άποψη ότι τα ανθρώπινα όντα είναι πρωταρχικά και κεντρικά στη σειρά των πραγμάτων.''
Οι φιλόσοφοι της Δύσης αντιλαμβάνονται την ανθρώπινη κατάσταση ως μια μέση σταθμό ανάμεσα στη ζωώδη φύση και στην αγιότητα και υποστηρίζουν ότι από όλα τα γήινα όντα, βρίσκονται πιο κοντά στους θεούς. Αυτή η προκατάληψη συνεχίζεται ακόμη και στον κοσμοπολιτισμό του Καντ, στον οποίο τα ανθρώπινα όντα στέκονται μόνα τους μεταξύ των γήινων όντων, ικανά να τελειοποιήσουν τις φύσεις τους και να επιτύχουν το καθεστώς του «άρχοντα της φύσης».Το να στέκονται σε στενή εγγύτητα με τους θεούς,επιτρέπει στα ανθρώπινα όντα να φέρονται ως εξουσιαστές στα ζώα αλλά και σε άλλα όντα.
Το να αμφισβητούμε τις αναπαραστάσεις των θεών μας, σημαίνει ότι αμφισβητούμε την προνομιακή μας θέση ως άρχοντες της φύσης.Αυτή η πρόκληση μας αναγκάζει να επανεκτιμήσουμε την αίσθηση του εαυτού μας και, με τη σειρά της, την αίσθηση μας για τα ζώα.
Το παράδειγμα του Ξενοφάνη απεικονίζει την τάση σε όλη την ιστορία της Δυτικής φιλοσοφίας να αναγνωρίζουν τα όρια των παλαιών αντιλήψεων του εαυτού μας και των ζώων και να αναζητήσουν νέες αντιλήψεις που αντικατοπτρίζουν επαρκώς την ανθρώπινη εμπειρία αλλά και αυτή των ζώων.Στοχαστές όπως ο Ξενοφάνης αποτελούν πρόκληση σε υποστηρικτές του ανθρωποκεντρισμού. Ακόμα και όταν αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο ως θεοκεντρικό,καθώς επικεντρώνεται σε ένα θεό ή θεούς και όχι στον άνθρωπο,το γεγονός ότι απεικονίζουμε τους θεούς με ανθρώπινη μορφή δείχνει την επιρροή της ανθρωποκεντρικής σκέψης. Μια θεοκεντρική κοσμοθεωρία είναι συμβατή με μια θεοκεντρική άποψη, σύμφωνα με την οποία τα ζώα είναι κατώτερα από τον άνθρωπο στην κοσμική σειρά.
Στην πραγματικότητα, πολλοί ανθρωποκεντρικοί στοχαστές ισχυρίζονται ρητά ότι οι θεοί δημιούργησαν ζώα για χάρη των ανθρώπων.Τα ανθρωποκεντρικά επιχειρήματα έχουν ασκήσει εδώ και πολύ καιρό την επιρροή τους στο στοχασμό για τα ζώα στην ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας. Αυτά τα επιχειρήματα έχουν τις ρίζες τους στον Αριστοτέλη, και ιδιαίτερα στη σκέψη των Στωικών, του Αγίου Αυγουστίνου, του Αγίου Θωμά Ακουΐνα, του Ντεκάρτ και του Κάντ.
Αυτές οι φιλοσοφικές απόψεις σχετικά με τα ζώα συνδέονται με μια υποκείμενη λογική: ότι όλα και μόνο τα ανθρώπινα όντα αξίζουν ηθικής προσοχής, επειδή όλα και μόνο τα ανθρώπινα όντα είναι λογικά και προικισμένα με τη γλώσσα. Μόνο τέτοια όντα είναι σε θέση για γνήσια αυτοδιάθεση και ηθική υποχρέωση,και είναι ηθικά όντα με την πιο πλήρη και αυθεντική έννοια.Ως μη λογικά όντα, τα ζώα λαμβάνουν λιγότερο ηθική εξέταση από ότι οι άνθρωποι και κάποιες φορές ακόμα και μηδενική. Εκτός από αυτήν την κυρίαρχη άποψη στην ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας, υπάρχουν αρκετοί ετεροδόξοι στοχαστές που επιδιώκουν να δικαιολογήσουν το ηθικό καθεστώς των ζώων. Αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις, οι φιλόσοφοι θα αναγνωρίσουν τη βασική συνέχεια ή συγγένειας μεταξύ ανθρώπων και ζώων, μόνο για να συμπεράνουν ότι τα ανθρώπινα όντα, ωστόσο, έχουν προτεραιότητα έναντι των ζώων σε ζητήματα ηθικής αξίας.
Οι ανθρωποκεντρικές αντιλήψεις των ζώων και η ηθική τους κατάσταση αρχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας. Η επιρροή αυτών των εκτιμήσεων μειώνει τη δύναμη των επιχειρημάτων που προτάσσονται για λογαριασμό των ζώων.Ενώ ταυτόχρονα, οι ετερόδοξοι φιλόσοφοι συνέχισαν να εκφράζονται στη μέση μιας κατά κύριο λόγο ανθρωποκεντρικής παράδοσης.
Μετάφραση από εισαγωγή Anthropocentrism and its discontents
The Moral Status of Animals in the History of Western Philosophy
Περισσότερα για τον καθηγητή Gary Steiner μπορείτε να διαβάσετε εδώ:
https://www.nytimes.com/2009/11/22/opinion/22steiner.html?_r=1&ref=global
https://en.wikipedia.org/wiki/Gary_Steiner
https://www.bucknell.edu/fac-staff/gary-steiner
https://garysteiner.scholar.bucknell.edu/c-v/