top of page

Τι μου έμαθε ένα Χταπόδι!My Octopus Teacher.Το νέο Ντοκιμαντέρ του Netflix θα σε κάνει να κλάψεις!

Updated: Oct 1, 2020


My Octopus Teacher


Αφού κινηματογράφησε πολλά από τα υποβρύχια πλάνα για την σειρά ντοκιμαντέρ Blue Planet 2 του BBC ο έμπειρος δύτης και βραβευμένος κινηματογραφιστής Κρεγκ Φόστερ και ο φίλος του ο καμεραμάν Roger Horrocks, άρχισαν να καταγράφουν το βυθό στα ανοικτά των ακτών της Νότιας Αφρικής.Ο Κρεγκ ήταν σε μια σκοτεινή,καταθλιπτική περίοδο της ζωής του,υπέφερε από υπερκόπωση,κατάθλιψη και αϋπνίες και αυτό επηρέαζε την οικογένεια και τη δουλειά του.Είχε χάσει το πάθος και την έμπνευση του για δημιουργία ταινιών,αλλά λαχταρούσε την βαθιά κατανόηση του φυσικού μας περιβάλλοντος.Αναζήτησε,λοιπόν θεραπεία στα ψυχρά,συχνά βίαια νερά του Δυτικού Ακρωτηρίου,κάνοντας ελεύθερη κατάδυση στην ακτή του ακρωτηρίου Cape of Storms, του οποίου οι παγωμένες θερμοκρασίες και οι βραχώδεις παλιρροϊκές παραλίες το καθιστούν ένα απαγορευτικό περιβάλλον ακόμη και για τους πιο έμπειρους κολυμβητές.Το κρύο «αναβαθμίζει τον εγκέφαλο», αφηγείται, ακονίζει την εστίασή μας και μας επιτρέπει να βυθιστούμε πλήρως σε ένα εξωγήινο περιβάλλον.

Καθώς το σώμα του άρχιζε να συνηθίζει στο ψυχρό νερό,βουτάει χωρίς εξοπλισμό κατάδυσης και στολή για να βιώσει πιο κοντά το περιβάλλον και αποφασίζει να καταδύεται όλο και πιο βαθιά.Μόλις περνάει τα ρηχά,ο Φόστερ ανακαλύπτει ένα πυκνό δάσος από φύκια που φιλοξενεί ένα τεράστιο,στενά συνδεδεμένο οικοσύστημα φυτών και πλασμάτων.Μια μέρα, ενώ εξερευνούσε,ο Κρεγκ είδε ένα παράξενο σχήμα στον πυθμένα του ωκεανού: ένα χταπόδι σηκώθηκε και καλύφθηκε με μια πανοπλία από βράχια και κοχύλια. Σε δευτερόλεπτα εγκατέλειψε το κέλυφος και απομακρύνθηκε.Η αρχική συνάντηση του με το χταπόδι, του ξύπνησε εκ νέου το ενδιαφέρον του για την άγρια ζωή, τη μαγεία της φύσης και το μυστήριο της.

Από εκείνη την ημέρα ορκίζεται να βουτάει καθημερινά και αρχίζει να καταγράφει τις συνήθειες του χταποδιού,πως κυνηγάει,πως τρώει,πως αποφεύγει τους θηρευτές του,πως γεννάει,πως πονάει,πως παίζει άλλα κοπάδια ψαριών,πως χρησιμοποιεί τις ικανότητες στο καμουφλαζ και πως εφαρμόζει την ευφυΐα και την δημιουργικότητα του για να επιβιώσει.Το

παρατηρεί το βράδυ για να παρακολουθήσει το κυνήγι του,χαρτογραφεί τις συμπεριφορές του και μαγεύεται από την ευφυΐα του.Το χταπόδι τον οδηγεί σε ανεξερεύνητα θαλάσσια βάθη και του έμαθε να βρίσκει τον δρόμο του μέσα σ’ ένα δάσος από φύκια, να συνδιαλέγεται με τα ψάρια και τα όστρακα.

Η σχέση μαζί του γίνεται αυτόματα θεραπεία,του δείχνει το νόημα της ζωής και το σημαντικότερο γίνεται μέθοδος αυτογνωσίας.Οι καθημερινές επαφές τους οδηγούν σε μια συνειδητή σχέση φιλίας και αγάπης.Η ταινία μας κάνει να προβληματιζόμαστε για την Aνθρωπόκαινο εποχή,την εποχή που τώρα ζούμε,κατά την οποία ο άνθρωπος προσαρμόζει ο ίδιος, αντί να προσαρμόζεται, όπως σε πρότερες περιόδους στη φύση γύρω του, σημάδι τόσο της εξέλιξης του όσο και της αντιστρόφως ανάλογης καταστροφής του πλανήτη. Το χταπόδι βοηθά τον Κρεγκ να κατανοήσει βαθύτερα τον φυσικό κόσμο,να αρχίζει να νιώθει ότι είναι μέρος αυτού του κόσμου και να εξελίξει τον εαυτό του.''Αυτό που μου δίδαξε είναι να νιώθω ότι είμαι μέρος αυτού του τόπου. Όχι επισκέπτης. Και αυτή είναι μια τεράστια διαφορά. " Κρεγκ Φόστερ

Τα χταπόδια δεν ζούνε πολύ μόνο ένα έως δύο χρόνια,ο Craig γνώριζε πάντα ότι αυτή η υπέροχη περίεργη φιλία θα είχε ημερομηνία λήξης.Στο My Octopus Teacher,ο Foster εκφράζει την επιθυμία του,να μην διακόπτεται η ροή της ζωής στο οικοσύστημα ακόμη και όταν απειλείται η ζωή ενός πλάσματος με το οποίο έχει συνδεθεί.Όταν κάποιος καρχαρίας επιτίθεται στο χταπόδι, εκείνος αν και παρών δεν κάνει τίποτα για να το βοηθήσει ώστε να μην επηρεάσει την ισορροπία του βυθού, να μην επιβάλλει την παρουσία του σε έναν κόσμο στον οποίον δεν είναι μέρος του.Ο Craig όμως είναι άνθρωπος,έχει ενσυναίσθηση, έτσι όταν το χταπόδι κρύβεται στο κρησφύγετο του αναρρώνοντας από αυτή την επίθεση παραβιάζει τον όρκο του και το τρέφει με ένα στρείδι.Και εδώ είναι που η εμπειρία του Craig απεικονίζει την σύγκρουση μεταξύ συναισθημάτων και λογικής και η ταινία γίνεται ένα εξαιρετικό μείγμα επιστήμης, φιλοσοφίας και διαίσθησης. Με την καλύτερη κατανόηση της περίπλοκης λειτουργίας του φυσικού κόσμου,μαθαίνει περισσότερα για τη θέση του σε αυτόν, βελτιώνοντας τον εαυτό του ως άτομο και βγάζοντας τον εαυτό του από την κατάθλιψη.Ταυτόχρονα,επιβεβαιώνει την ανάγκη να σεβόμαστε την ευαίσθητη ισορροπία του πλανήτη, να αναλογιστούμε πόσο ευάλωτοι είμαστε όλοι άνθρωποι αλλά και την θνησιμότητα μας.

Η ταινία σκηνοθετημένη από την Pippa Ehrlich και τον James Reed λειτουργεί εξίσου ως μια δυνατή συναισθηματική ιστορία μιας φιλίας μεταξύ των ειδών και ως εξέταση του πού οι άνθρωποι τοποθετούν τον εαυτό τους σε σχέση με τον φυσικό κόσμο, του γιατί συχνά αισθανόμαστε και συμπεριφερόμαστε σαν να είμαστε ξεχωριστοί και τι συμβαίνει όταν συνειδητοποιούμε ότι το χάσμα αυτό είναι ένας μύθος.

Είμαστε μέρος ενός ζωντανού πλανήτη. Η φύση είναι το σύστημα υποστήριξης της ζωής μας και η βιοποικιλότητα είναι το ανοσοποιητικό σύστημα της Γης. Εάν δεν την σεβαστούμε και δεν βρούμε τρόπους αναγέννησης του φυσικού κόσμου,προστατεύοντας τα άγρια ​​μέρη που έχουμε αφήσει,το είδος μας θα εξαφανιστεί.Εάν ένα χταπόδι μπορεί να δώσει τη ζωή του για τα παιδιά του,τι μπορούμε να κάνουμε ως άνθρωποι για να διασφαλίσουμε έναν ζωντανό πλανήτη για όλες τις γενιές που θα ακολουθήσουν μετά από εμάς;

H συγκινητική ταινία έναρξης του 22ου ΦΝΘ, My Octopus Teacher των Πίπα Έλρις και Τζέιμς Ριντ πραγματοποίησε παγκόσμια πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη,μέσα από ένα πρωτότυπο και τολμηρό αφιέρωμα στην Ανθρωπόκαινο Εποχή.


Πώς η ανθρώπινη παρουσία στη Γη ανατρέπει τις ισορροπίες και θέτει σε κίνδυνο το μέλλον του πλανήτη μας;

Το 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης εξερευνά ένα ζήτημα με γεωλογικές, περιβαλλοντολογικές, κοινωνικές, φιλοσοφικές, πολιτικές και πολιτισμικές προεκτάσεις, με αφιέρωμα στην Ανθρωπόκαινο Εποχή.Tο 2000 ο νομπελίστας φυσικός Πολ Κρούτζεν εισήγαγε τον όρο για να περιγράψει την γεωλογική εποχή, στην οποία έχουμε εισέλθει και η οποία διαδέχεται την Ολόκαινο Εποχή. Την στιγμή που γεννήθηκε η λέξη Ανθρωπόκαινος, ξεκίνησε και η συζήτηση για το τι σημαίνει, αν ισχύει και τι θα αφήσει ως αποτύπωμα στον πλανήτη μας σε 2000 χρόνια.Σήμερα,όμως,κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την κλιματική αλλαγή,την εξαφάνιση ειδών από τον πλανήτη με ταχύτατους ρυθμούς, την οικολογική καταστροφή, τις συνέπειες των πυρηνικών δοκιμών, την υπερβολική χρήση πλαστικού και την ανεξέλεγκτη κατανάλωση κρέατος.Ο άνθρωπος έχει δημιουργήσει μια νέα, εφιαλτική πραγματικότητα που απειλεί την ύπαρξη της ίδιας της ζωής στη Γη.Όλα αυτά αφήνουν τα ίχνη τους στον πολιτισμό, την τέχνη και το σινεμά, όχι μόνο επειδή καταγράφουν την επεμβατική συμπεριφορά του ανθρώπου στη φύση, αλλά και επειδή αλλάζουν τον τρόπο σκέψης, έκφρασης και δημιουργίας.Αυτό ακριβώς διερευνούν και τα ντοκιμαντέρ του αφιερώματος.

212 views0 comments